Mürtedler İhaneti

İhanet Üssünün Adına Dair

1389 yılında tahta geçen Yıldırım Bayezid, bir taraftan Balkanlar üzerindeki fetihlere devam ederken bir taraftan da Anadolu’da siyasi bir birlik kurmak istiyordu. Bu amaçla; Konya, Niğde, Karaman, Malatya ve Maraş gibi yerlerde hâkimiyeti sağlayarak, bu bölgedeki beylikleri kendisine bağladı. Doğudaki Timur İmparatorluğu da benzer bir şekilde giderek güçlenmiş, İran coğrafyasını da eline geçirerek gözünü Anadolu’ya dikmişti. Hem Osmanlı Devleti’nin hem de Timur İmparatorluğu’nun Anadolu üzerindeki bu iddiası, bu iki devleti büyük bir rakip haline getirmişti.

Menteşeoğulları, Germiyanoğulları, Saruhanoğulları gibi beylikler Timur’dan; Yıldırım Bayezid tarafından ele geçirilen toprakların kendilerine geri verilmesini talep etmişlerdi. Bu sırada Timur’un son verdiği Karakoyunlu Devleti’nin beyi Kara Yusuf da Yıldırım Bayezid’e sığınmıştı. Kara Yusuf’un kendisine teslim edilmesini isteyen Timur, Yıldırım Bayezid’e sert bir mektup yazdı. Yıldırım Bayezid de Timur’a bir mektup yazarak, bu teklifi kabul etmediğini sert bir dille bildirdi.

Karşılıklı tehdit ve hakaretlerin neticesinde önce Timur, Osmanlı Devleti kontrolündeki Sivas ve Malatya’yı ele geçirdi. Bunun üzerine hareke geçen Yıldırım Bayezid, Timur’un elinde olan Erzincan ve Kemah’ı ele geçirdi. Yaşanan bu gelişmelerden sonra, Timur Yıldırım Bayezid’e bir mektup daha yazarak Osmanlı Devleti’nin kendisine bağlanmasını talep etti. Bu teklif de sert ve hakaretamiz bir dille reddedildikten sonra artık iki devlet arasında yaşanacak olan savaş kaçınılmaz bir hale gelmişti.

Osmanlı ile savaşıp Anadolu’yu işgal etmek isteyen Timur’un bir planı vardır. Osmanlı Devleti’nin hükümdarlığına geçen beyliklere haber yollayıp, eğer kendi safında savaşan olursa, savaşın sonunda eski topraklarını kendilerine vereceğini vadeder.

Timur’un teklifini kabul eden ve reddedenler olmak üzere ayrılan iki saf, Çubuk Ovası’nda karşı karşıya gelir. 1402 tarihinde Ankara Savaşı olarak geçen bu savaşta büyük bir ihanet yaşanır. Osmanlı Devleti’nin yanında yer alacağını söylemiş Kara Tatarlar, savaş esnasında Timur’un tarafına geçer.

Osmanlı ordusunun taarruz gücünü içeriden kıran Kara Tatarlar ve bazı Anadolu komutanları, Timur güçlerinin yanına geçerek savaşın kaderini değiştirip Osmanlı Devleti’nin kuruluş ve yükselme dönemine darbe vurmuşturlar. Sayıca fazla olan ve bünyesinde filleri de barındıran Timur’un orduları, 1402 yılında gerçekleşen Ankara Savaşı’nda Osmanlı Devleti’ni ağır bir yenilgiye uğrattı. Yıldırım Bayezid’e ihanet edenler savaşın kaybedilmesinde önemli bir role sahip olduğu gerçeği göz ardı edilemezdir. Savaşı kaybeden Yıldırım Bayezid, Timur’a esir düşmüştü. Osmanlı Devleti’nin en zor yıllarını kapsayan Fetret Devri bu şekilde başlamış oldu. Savaşın yaşandığı bu alana Mürted Ovası dendi. Mürted, TDK’ye göre “Müslümanlığı bırakıp başka dine geçmiş kimse” anlamına gelmektedir. Bayezid’in savaşı kaybetmesine neden olan ihanet, Osmanlı döneminde Anadolu beyliklerinin Türklük ile Müslümanlığı tek kimlikle birleştirmiş olması nedeniyle ‘din değiştirmekle’ eş anlam taşıdığı için o tarihten itibaren halk arasında bölgeye ‘Mürtedler’ adı verildi.

İki büyük Türk devletinin karşı karşıya geldiği Ankara Savaşı’nın önemi, yaratmış olduğu sonuçlar açısından oldukça dikkat çekicidir. Bu ihanet neticesinde alınan mağlubiyetle Osmanlı Devleti; Anadolu üzerindeki hâkimiyetini yitirmiş, 11 yıl süren taht kavgaları yaşamış ve tarih sahnesinden silinmenin eşiğine kadar gelmiştir.

Mürted Ovası’nın olduğu yerde Akıncı Üssü kurulduğunda, bu üsse Mürted ismi verildi.

Üsse verilen Mürted ismi, 1995 yılında, bölge halkının talebi üzerine (1968 yılında 4. Ana Jet üs komutanlığında görevli iken, T-33 uçağı ile görev uçuşu sırasında, uçağının düşmesi sonucu şehit olan) Hv. Plt. Kur. Albay Erol Akıncı’nın anısına, onun adını alarak, Akıncı olarak değiştirildi. Üs, 1950’de ABD’ye tahsis edilirken, Mühimmat Destek Filosu buraya yerleşti. O dönem, bombalara dayanıklı sığınakların da yapıldığı üs, yarım asra yakın çeşitli faaliyetlerde ABD tarafından kullanıldı. Yıllarca üssün, nükleer bombalara da ev sahipliği yaptığı öne sürüldü. Mürted Üssü, 1996 yılında ABD tarafından Türk Hava Kuvvetleri’ne devredildi.

Akıncı Üssü 15 Temmuz 2016’da yani 614 yıl sonra aynı topraklar ikinci büyük ihanetle karşı karşıya kaldı. TSK içinde yuvalanan FETÖ militanlarının darbe girişiminin ana merkezi olarak Akıncı Üssü kullanıldı. Fetullahçı Terör Örgütü’nün (FETÖ) 15 Temmuz’daki darbe girişimi sırasında Akıncı Üssü, darbe girişimine katılan askerler tarafından üs olarak kullanılmış, buradan havalanan jetler Ankara’da aralarında TBMM’nin de bulunduğu bazı yerleri bombalamıştı. TSK’nin komuta kademesi de FETÖ mensubu askerler tarafından burada alıkonulmuştu. Düşmanlara doğrultulması beklenen namlu, masum sivillere doğrultulmuştu.

15 Temmuz 2016 askeri darbe girişiminin bu üste planlanması ve koordinasyonun sağlanması üzerine üssün kapatılıp, statüsünün değiştirilmesi kararı alınmıştır.

Tarih sahnesinden alınacak ders, her zaman tekerrür edeceğidir. Vatanın aleyhine hareket eden düşmanlar içte de dışta da geçmişte de gelecekte de sona ermeyecektir. Sona ermesini beklemek, tarihin acımasız prensibini unutmak anlamına gelir. Vatanın kendine yapılanı unutmaması ise bâkî kalır. İsimlerin farklı olması insanı şaşırtmasın, amaçlar asırlar geçse bile ortaktır. 1402’de Kara Tatarlar, 2016 ’da cuntacı subaylar…

                                                                                              ZEYNEP SEMA SAĞLAM